فناء ، نهایت حرکت 2009/06/13

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: کعبه جانان - جلد سوم

فناء، نهایت حرکت

فنا عنوانی است برای حالتی که نفس در آن حالت از خود سلب اراده می‌کند و نمی‌خواهد مگر آنچه را که خدا خواهد؛ این سلب اراده با تجلیات افعالی، صفاتی و ذاتی حق است. فناء عبارت است از نهایت سیر الی الله و بقاء عبارت است از بدایت سیر فی الله. چه، سیر الی الله وقتی به کمال رسد که سالک بادیه وجود را به قدم صدق یکبارگی قطع نماید.

سیر فی الله وقتی محقق شود که بنده را پس از فنای مطلق، وجودی و ذاتی مطهر از لوث احداث ارزانی دارند تا بدان به صفات حق متصف شود. اختلاف اقوال مشایخ در تعریف فناء و بقاء به نسبت کیفیت قلوب سائلین است و هرکس را به فراخور فهم او جوابی گفته‌اند.

تجلی حق تعالی سبب استتار خلق است. هنگامی که «من» غایب شدم «او» آشکار شد و هنگامی که او آشکار گردید مرا غایب کرد. هرگاه خداوند متعالی به افعال تجلی کند، افعال خلق در آن مستتر گردد و اگر به صفات تجلی کند، صفات و افعال خلق در آن مستتر گردد و اگر به ذات تجلی کند، افعال و صفات و ذات خلق در آن مستتر گردد. کمال بندگی وقتی حاصل شود که این فناء محقق گردد.