زهد و استقبال از شداید 2008/06/03

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: کعبه جانان - جلد اول

حرکتی که سالک راه حق می‌تواند به واسطه آن از مبدأ به مقصد رسد، زهد است. سالک طریق حق باید زهد و تقوی را پیشه خود سازد. زاهد کسی است که دارای سه خصلت باشد:

اول – مجاهده با نفس در ترک مُشتَهیّات و زَخارف دنیوی.

دوم – تزکیه اعمال

سوم – بذل جوارح در راه حق

زاهد هرگز به دنیای پست تن ندهد، زیرا می‌داند که آنچه خداوند متعال برای اولیاء خود ذخیره فرموده از مقامات عالیه و درجات رفیعه، بهتر است از اموال و سایر علایق دنیوی. پس زاهد کسی است که از دنیا به جهت آخرت اعراض نماید، بلکه در مرحله‌ای از حُطام دنیوی اعراض و از اخروی اِغماض کند. چنین کسی را از دست رفته، محزون و به دست آمده، شاد نکند.

حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرموده: هر کسی به گذشته افسوس نخورد و به آینده شاد نباشد، از دو جهت به زهد رسیده و زهد بین دو کلمه قرآن مجید است که می‌فرماید: محزون نشوید بر آنچه از دست دهید و شادی نکنید به آنچه به شما رسد. «لِکَیْلاٰ تَأْسَوْا عَلیٰ مٰا فٰاتَکُمْ وَ لاٰ تَفْرَحُوا بِمٰا آتیٰکُمْ».

زاهد زهد خود را مشاهده نکند و برای آن قدر و قیمت و منزلتی نطلبد، زیرا در زهد خویش چنان غرق تجلّیات حق است که مقصودی جز لقاء الهی ندارد و نمی‌خواهد چیزی حجاب او شود. کسی که از مقام خودبینی در نیامده و از مرتبه نفس‌پرستی به مقام خداپرستی نرسیده، به مقصد نخواهد رسید.

صاحب تقوی نه تنها از معاصی پرهیز کند که حتی از ترس وقوع معصیت، از شبهات نیز اجتناب نماید. حضرت صادق^(ع) می‌فرماید: پرهیزگار باشید که بدون پرهیزگاری نتوان به خدا رسید: عَلَیْکُمْ بِالْوَرَعِ وَ لاٰیُنٰالُ عِنْدَ اللهِ ‏اِلاّ بِالْوَرَعِ». شخص پرهیزگار از تصوّرات واهی و تخیّلات بی‌جا دور شده در بند قیود نفسانی و تجملات دنیوی نیست. سالک پرهیزگار به زندگی ساده عادت کرده و عمر خود را زیر نظر مولای خود به آخر می‌رساند.