توبه نصوح 2008/05/03

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: کعبه جانان - جلد اول

حضرت خاتم الانبیاء(ص) راضی بر دُخول حتی یک نفر از امّت خود در دوزخ نخواهد شد، لیکن این منوط به توبه خالص است به نحوی که اعمال انسان قابلیت عفو را داشته باشد. مِثل برزگری که تخم سالم در زمین مستعد بکارد و به موقع آبیاری کند و علف­های هرز و موانع را دفع نماید، بعد از آن امیدوار به برکت و رحمت الهی گردد و‏اِلاّ به سبب غفلت زارع، تخم ضایع شده، ثمری ندهد.

ایمان به منزله تخم است و قلب به منزله زمین و طاعات، آب آن زراعت و تطهیر نفس از معاصی به منزله پاکسازی آن، لذا محض امیدواری و انتظار رحمت خدایی بدون عمل سودی ندهد. این است معنی توبه خالص که خداوند متعال بندگان خود را به آن امر می‌فرماید «یٰا ‌اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا تُوبُوا اِلَی ‌اللهِ تَوْبَهً نَصُوحاً: ای کسانی که ایمان آورده­اید به درگاه خدا توبه­ای راستین کنید».

توبه باید خالصاً لِوَجْهِ الله باشد و عاری از ریب و ریا و یا کسب جاه و مقام. بعضی گفته‌اند که اگر توبه مَشوب به قصد بهشت و خوف عقاب باشد، صحیح نیست. لیکن محقّقین علمای ربانی فرموده‌اند: توبه طمعی و خوفی نیز خالی از اجر نبوده و در صحّت آن اشکالی نباشد. زیرا که حبیب آن را دوست دارد، پس اِبتِغاء وجه الله با نظر طمع و خوف معنوی مُنافات ندارد.

نصوح معانی مختلفی دارد از جمله، نصوح فرد گمراهی بود که موفق به توبه واقعی گردید، توبه‌ای که بازگشتی برای آن نبود، لذا نصوح چیزی را گویند که از جایش خارج شود و دیگر به جای اولیه برنگردد، بمانند شیر خارج‌‌شده از پستان. توبه نصوح آن است که خالص از شَوائِب بوده و به رضای حق باشد. در این مقام است که خشوع و انکسار در دل ظاهر گردد، و حِقد و حسد و سایر صفات رذیله زایل گشته و کمال همت به سوی کسب رضای حق شود.

باید تخم ترک معاصی در دل کاشت تا کمال اخلاص حاصل آید، و نیز باید معتقد شد که ساحَت نبوت و امامت از گرد و غبار کل قبایح و معاصی مُعَرّیٰ و مُبَرّیٰ است.

از علائم قبولی توبه و بخشش گناهان، شرح صدر و رفع تیرگی از قلب است. با زوال تیرگی از قلب، صفایی بین عبد و معبود حاصل گردد که نتیجه آن، انس عبد است به معبود.

گذشته سالک با حال و آینده او تفاوت کلی دارد، امروز در حالی است و روز دیگر در حال دیگر، و هر روز بر کمالاتش افزوده شود. امری که دیروز مورد پسند او بود، چه بسا امروز ناپسند و مورد اِکراه او قرار گیرد. دیروز از امری تائب بود و امروز از تائب، تائب است. نهایتِ مغبونی است که دیروز و امروز سالک برابر باشد. لازمه ترقّی روزافزون معنوی و باطنی او، رسیدن نفس به مقام سِلْم است. چه بدون سلم، نفس را در امور دخالتی است و در هر امری که نفس دخالت کند، مسلّماً آن امر ناقص است. توبه واقعی، آن توبه ربانی است که حق‌تعالی حقیقت توبه و ثبوت را در حق تائب اراده کند.


پینگ و دیدگاه ها هر دو بسته شده اند.