کلام حضرات معصومين عليهم‌السلام در جايي محکمات است و گاهي محکمات مقرون به متشابهات، و زماني متشابهات. اين اختلاف ناشي از دخالت زمان و مکان و نيت و کيفيت معلومات است؛ و ممکن است در آن اختلاف آراء ذي‌دخل باشد. پاسخ‌هاي اولياء خدا و علماي رباني نيز گاهي به مصلحتي در رديف محکمات به شمار مي...
بیشتر بخوانیدبزرگان فرموده‌اند که هادي و راهنماي واقعي بايد داراي شرايطي باشد تا مردم از او پيروي کنند، از جمله اين که بايد «حافِظاً لِدينِهِ» حافظ دين خود، «صائِناً لِنَفْسِهِ» و «مُخالِفاً لِـهَواهُ»، مالک نفس خويش و «مُطيعاً لِاَمْرِ مَوْلاهُ» مطيع امر مولاي خود باشد. مربيان الهي نيز که مي‌خوا...
بیشتر بخوانیدشرطي از شروط سالکين حق، هميشه در حال توبه و انابه بودن است. سالک بايد تجديد توبه کند و مستحب است که در نماز علاوه بر اقرار به قصور خود، از امور عادي هم چندين بار به مقام استغفار برآيد و درخواست توفيق کند که در رديف تائبين حقيقي به شمار آيد. بزرگان فرموده‌اند آنان که به مكتب مقدس الهي راه ياف...
بیشتر بخوانیددر هر ذره‌اي از ذرات عالم، به قدري انواع عجايب حكمت و غَرايب صنعت پروردگار متعال نهفته است كه اگر همة عقلا و حكما به ادراك آن دامن همت بر ميان بندند، به عشري از اعشار آن نتوانند رسيد. ما بسياري از موجوداتي را كه از کَتْمِ عدم به فضاي وجود آمده نمي‌شناسيم، نه به اجمال و نه به تفصيل، نه نامي ...
بیشتر بخوانیدهر خردمند با سيري در خود، مي‌يابد كه اعمال بسياري از او صادر مي‌شود كه نه تنها از آنها خشنود نيست، كه بسيار هم از خويشتن شاكي و ناراضي است. اگر هر عمل اختياري صادره از انسان به نحوي مورد رضايت اوست، پس اين نارضايتي و ناراحتي چيست؟ اهل معرفت مي‌دانند كه در نهاد انسان حتماً قوه‌اي وجود دار...
بیشتر بخوانیدانسان مركب است از دو عنصر يا دو قوة مخالف و مُتَخاصِم: جسماني و روحاني، حيواني و انساني، سُفلي و عُلوي. عنصر عالي و ملكوتي را نفس ناطقه و عنصر سفلي و جسماني را نفس حيواني نامند. در اين عالم انسان موظف است كه نفس حيواني را در خود تربيت نموده، آن را نوراني‌تر و لطيف‌تر كند تا بتواند خود ر...
بیشتر بخوانیدكلمة نفس در قرآن مجيد در همة موارد معناي واحدي ندارد. در يك سلسله آيات به معناي نفس امّاره است مانند «وَ اَمّٰا مَنْ خٰافَ مَقٰامَ رَبِّهِ وَ نَهَيَ النَّفْسَ عَنِ الْهَويٰ فَاِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأويٰ: كسي كه از مقام پروردگارش بيم نمايد و نفس خود را از ...
بیشتر بخوانیدمحرميّت و نامحرميّت را مراتبي است. همسر و مادر انسان به او محرمند، لكن مراتب اين محرميّت‌ها متفاوت است. همچنين خواهر نسبت به برادر محرم است و پسر به مادر ولي اين محرميّت يكسان نبوده و سالك بايد در هر مرتبه‌اي به وظايف خود آشنا باشد. هر نگاهي كه موجب ارتكاب حرام شود، حرام است. اگر فردي بطو...
بیشتر بخوانیداز علل مهم ابتلاي مردم به اين بيماري‌هاي رواني، دور افتادن از محضر استادان الهي و كلام بزرگان است و راه نجات از آن، مراجعه به طبيب روحاني و استقبال از كلام و محضر اوست. زيرا عارفان و علماي رباني به نكات و اسراري پي برده‌اند كه ديگران از ادراك آن بازمانده‌اند. اين نكته‌سنجان الهي مي...
بیشتر بخوانیدنيازهاي طبيعي انسان دو قسم است: محدود و نامحدود. نيازهاي محدود مانند خوردن و آشاميدن كه ميزان نياز فردي يا شهر و كشوري روزانه و سالانه نسبت به اين امور معلوم و مقدار آن قابل محاسبه است. در اين نوع حاجات وقتي غريزه‌اي به حدّ اِشباع رسد، رغبت انسان از بين رفته، ادامة آن منجر به تنفر و انزجار ...
بیشتر بخوانید