اثبات وحدت در میدان جنگ 2010/09/25

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: مبدا و معاد

اثبات وحدت در میدان جنگ

در جنگ جمل، حضرت امیر‏^(ع) مشغول صف‏آرایی بود. مرد اعرابی نزد آن حضرت آمد و عرض کرد: آیا تو می‌گویی خدا یکی است؟ بعد از آن که مردم بر وی هجوم آوردند که مگر نمی‌بینی حضرتش مشغول صف‌آرایی است، چه وقت سؤال است؟ آن حضرت فرمود: «دست از وی بدارید، چون مقصود ما از این همه فعالیت، برای این است که مردم را موحّد و خداشناس نماییم».

بعد از آن فرمود: «ای اعرابی، قول در این که خدا یکی است، به چهار وجه تصوّر می‌گردد: دو وجه آن بر خدا روا نیست و دو وجهش بر خدا ثابت است. اما آن دو وجهی که نمی‌توان بر خدا اطلاق نمود، این است که گوییم خدا یکی است و مقصود ما از یک، در مقابل دو و سه و چهار باشد. وجودی که ثانی برای او ممکن نیست، در باب اعداد شمرده نمی‌شود، زیرا آن وحدت را، وحدت عدد می‌گویند. دوم: وحدت جنسی، مثل این که بگوییم یکی از مردم، یعنی از نوع بشر. این دو قسم وحدت، یعنی وحدت عدد و جنس، بر خدا روا نباشد.

اما آن دو وجهی که بر خدا ثابت است، این است که گوییم خدا یکی است، یعنی در تمام موجودات شبیهی ندارد، همین طور است پروردگار ما. دیگر این که گوییم خدا یکی است در معنی، و به هیچ وجه تجزیه نمی‌شود، و برای خدا اجزاء نمی‌توان فرض کرد، نه اجزاء خارجی نه اجزاء عقلی، نه اجزاء وهمی».