روش معالجه کلی امراض 2008/08/11
بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی
کتاب: کعبه جانان - جلد دوم
روش معالجه کلی امراض
معالجه کلیه امراض با چهار چیز است: غذا، دوا، سم، کی یا قطع. معالجه امراض نفسانی نیز بدین طریق است: اگر کسی به مرض نفسانی مبتلا شود، اول باید زشتی آن رذیلت و آثار آن را به طور قاطع دریابد به وجهی که هیچ تردیدی بر آن راه نیابد، سپس به اراده عقلانی از آن اجتناب نماید. اگر مطلوب حاصل نشد، فضیلت مقابل آن رذیلت را در نظر گرفته در تکرار افعال آن فضیلت به بهترین و نیکوترین وجه مبالغه کند؛ این طریق به منزله درمان غذایی نزد اطبأ نفس است.
در صورت عدم حصول مطلوب، توبیخ و ملامت و مذمت نفس کند چه به طریق فکر یا قول یا عمل، و اگر به نتیجه نرسید و مقصود، تعدیل یکی از دو قوه حیوانی یعنی غضبی و شهوی باشد، باید با استعمال دیگری آن را تعدیل کنند؛ این روش به منزله درمان دوایی است.
اگر بدان طریق هم مطلوب برنیاید و رسوخ رذیلت در نفس به غایت باشد، باید برای ریشه کن نمودنش از به کار گرفتن اسباب رذیلتِ ضد آن یاری جوید و شروط تعدیل نگاهدارد. یعنی چون رذیلت رو به انحطاط نهد و به مرتبه وسط نزدیک شود، مرتکب آن نگردد تا مبادا از اعتدال به طرف دیگر تمایل کند؛ این طرز درمان به منزله معالجه سمی است که تا طبیب مضطر نشود بدان متوسل نگردد و در مبادرت بدان احتیاط تمام رعایت کند که از اعتدال نگذرد.
اگر باز هم مطلوب حاصل نشود، سرانجام باید به عقوبت و تعذیب و تکلیف افعال صعب و به اعمال شاقه و به نذور و عهودی که انجام آن مشکل‌تر باشد، او را تأدیب کنند؛ این‌نوع معالجه به منزله معالجه داغ کردن یا قطع عضو است.
اینک با توجه به روش‌های کلی درمان در ازاله امراض نفسانی، ذیلاً به طرز علاج مرضی چند از این امراض مهلکه اشاره می‌کنیم تا بر این قیاس طرز رفع دیگر امراض نفسانی و اعتبار معالجات آنها معلوم گردد و طالب را با وقوف بر آنها عذری نباشد.
پینگ و دیدگاه ها هر دو بسته شده اند.