پاسخ قرآن و پیشوایان الهی 2011/01/09

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: مبدا و معاد

پاسخ قرآن و پیشوایان الهی

مُلحِدی از حضرت حسین بن علی‏^(ع) از روح و جوهر باد سؤال کرد، آن حضرت فرمود: «باد هوایی است که اگر حرکت کند باد، و اگر ساکن شود هوا نامیده می‌شود، و با اوست قوام دنیا، و هرگاه سه روز باد نوزد و نگهداشته شود، هر آینه فاسد و گندیده می‌گردد هرچه در روی زمین است، و این باد به منزله بادزن است که فساد هر شیء به آن دفع می‌گردد و پاکیزه می‌شود، و روح هم در بدن، به منزله باد است، چون از قالبِ خود بیرون شود، بدن فاسد شده و تغییر می‌یابد.

ملحد گفت: چون روح از بدن خارج شد، آیا متلاشی می‌گردد یا باقی می‌ماند؟ آن حضرت فرمود: «روح باقی می‌ماند تا وقتی که صوُر دمیده شود. در این وقت همه اشیاء باطل و فانی می‌گردد. نه حس ماند و نه محسوس و بعد از آن به امر الهی مردگان زنده می‌شوند».

ملحد گفت: اعاده بدنِ روح چگونه باشد؟ آن حضرت فرمود: «خدایی که آنها را در مرتبه اوّل از کَتمِ عدم به وجود آورده، قادر است که در مرتبه ثانیه نیز به وجود آورد».

ملحد گفت: اعاده بدنِ روح چگونه می‌شود و حال آن که اعضاء به تحقیق مُتَفرّق شده و بعضی از عضوی را سَباع خورده‌اند و بعضی خاک شده، دیوار از آن بنا کرده‌اند؟

آن حضرت فرمود: «روح مؤمن در کمال ضیاء و فُسحَت، و روح عاصی در ضیق و ظلمت است. آنچه را که از جسد، سباع خورده‌اند، بیرون می‌‌اندازند و سایر اعضاء جسد که خاک شده‌اند، در این موقع تمام اجزاء جسد که خاک شده‌اند جمع شده، و به امرِ قادرِ رحمان منتقل شوند به جایی که روح آنجا است، و روح به اذنِ مصوِّرِ خود، عود می‌کند به قالب خویش، چنان که گوید این قالب من است که اصلاً تغییر نیافته».

از این حدیث شریف، شبهه مذکور رفع می‌شود. اوّل کسی که حلّ این مسأله را از خدای رحمان مسئلت نمود، حضرت ابراهیم خلیل‏الله‏^(ع) بود که گفت: پروردگارا، بنمای مرا که چگونه زنده می‌سازی مردگان را، حق‏تعالی فرمود: ای ابراهیم باور نداری؟ گفت: آری باور دارم ولکن می‌خواهم که دلم بیارامد. حضرت باریتعالی فرمود: بگیر چهار پرنده و پاره پاره کن آنها را، و هر جزئی از آنها را بر سر کوهی قرار داده، بعد بخوانشان که می‌آیند شتابان به سوی تو:

«وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ أَرِنِی کَیْفَ تُحْیِی الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَ لَکِن لِّیَطْمَئِنَّ قَلْبِی قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَهً مِّنَ الطَّیْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَیْکَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلىٰ کُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ یَأْتِینَکَ سَعْیًا وَ اعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ: و یاد کن آنگاه که ابراهیم گفت‏: پروردگارا، به من نشان ده‏؛ چگونه مردگان را زنده می‏کنی‏؟ فرمود: مگر ایمان نیاورده‏ای‏؟ گفت‏: چرا، ولی تا دلم آرامش یابد. فرمود: پس‏، چهار پرنده برگیر، و آنها را پیش خود، ریز ریز گردان‏؛ سپس بر هر کوهی پاره‏ای از آنها را قرار ده‏؛ آنگاه آنها را فرا‏خوان‏، شتابان به سوی تو می‏آیند، و بدان که خداوند توانا و حکیم است‏».

بنابراین، جواب شبهه مذکور در حشر اجساد این است که: اجزاء اصلی، دیگر است و اجزاء فضلی، دیگر، و اعتبار در بعث، به اعاده اجزاء اصلی است، و اجزاء اصلی گوییم وقت مرگْ یا منفصل نشود یا منفصل شود. اگر اجزاء اصلی منفصل نشود، اِشکال زایل است و اگر منفصل شود، چون اجزاء شخصی نسبت به شخص دیگر، یا اجزاء مؤمن نسبت به شخص کافر، اجزاء فضلی است، پس باید آن اجزاء را به شخص مؤمن دهند نه به مکلّف دوّم.