الهام و وحی 2010/04/03

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: نبوت و امامت

الهام و وحی

الهام، نزول علم الهی است که به وسیله آن، مجهولی معلوم شود، و رمزی است باطنی که با قلوب پاک‏سرشت، اثر مستقیم دارد. الهام در نفسِ خود ترکیب نداشته صاحب بَساطتی است، لذا موارد توأم با تخیّل و امثال آن، الهام نیست.

الهام آن است که از ناحیه حق باشد، و فردِ موردِ الهام، در واقع به تعلیم خاصّی از ناحیه الهی نایل شده است. الهام در ردیف حقایق و معانی قلبی است که توأم با دلیل و برهان باشد، به طوری که علائم و آثار، نشان دهد که چنان علمی از ناحیه خداست.

اما وحی، رازِ آشنایی و رمز شناسایی است که انسان در خود حس می‌نماید و می‌داند امری که به او می‌رسد، از جانب خداست.

فرق الهام و وحی آن است که الهام، تأثّر نفس است به آن که یقین بداند الهام است، بدون آنکه دریابد از کدام ناحیه بوده و آورنده آن کیست. اما وحی، احساس واردات قلبی است که بداند وحی است و از کدام ناحیه و آورنده آن کیست. بنابراین، الهام گرچه از فیض مَلَک است ولی شخص مُلْهَم، آورنده آن را درک نمی‌کند، برخلاف وحی که آورنده آن برای گیرنده وحی، معلوم و مشخص است.

وحی و الهام، موارد و مواقع مختلف دارند ولی برترین مورد، وحی و الهام به بشر در راه حق است. در وحی و الهام در طریق حق که عین حقیقت است، پاره‌ای مجهولات برای بشر معلوم می‌شود، با این تفاوت که در معانی الهامْ محدودیتی وجود دارد، لکن معانی در مراتب وحی، کامل‌تر و بلکه لایتناهی است. بدون طیّ مراحل الهام و ورود به مرحله وحی، ادراک بشر نسبت به معلومْ ناقص است.