دعوت مردان الهی به خیرخواهی 2010/02/13

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: کعبه جانان - جلد چهارم

حضرت رسول اکرم(ص) چنین می‌فرماید: نیکی را برای دیگران خواه تا نصیب تو گردد. بزرگان نیز فرموده‌اند: خوشا به حال کسی که سعادت خویش را در سعادت اجتماع بداند. از اینرو امر فرموده‌اند که سعادتخواه دیگران باشید. کسی که سعادت دیگران را خواهد و خیر آنان را برخیر خویش مقدم شمارد، او علاوه بر خویشتن سایرین را نیز از ورطه هلاکت و جهالت و ضلالت نجات می‌بخشد، و در برابر طوفان‌های حوادث درهم نمی‌شکند. بنابراین کسی که علاوه بر سعادت خود، سعادت اجتماع را بخواهد، هیچ شکستی برای او نخواهد بود.
کسی که سعادتخواه اجتماع باشد، همواره خود را آماده رفع نیاز اجتماع می‌کند. از اینرو بزرگان فرموده‌اند: تا می‌توانید نیاز مادی و معنوی مستمندان را مرتفع سازید. مردان الهی یکایک کارهای خود را به رضای خدا انجام می‌دهند چه، کسی که خود را به رضای حق آماده کرده که نیاز معنوی و مادّی مستمندان را مرتفع سازد، او به فقر نفس مبتلا نخواهد شد.
یکی از بلیات عظیم، همانا فقر نفس و فقر قلب است، این است که بزرگان فرموده‌اند «لَیْسَ الْغِنی مِنْ کَثْرَهِ الْعَرْضِ وَ لکِنَّ الْغِنی غِنَی النَّفْسِ»: غنی کسی است که از لحاظ نفس غنی باشد، نه به لحاظ مال و منال.
دین مقدس الهی برنامه ما را تنظیم نموده، کسی که خواهان این است که در زندگی شکستی برای او عارض نشود و از فقر نفس ایمن بماند، او باید سعادت خود را در سعادت اجتماع بداند و حتی الامکان نیاز مادی و معنوی نیازمندان را به رضای حق برطرف سازد و علاوه بر نجات خود، در نجات دیگران بکوشد. چنین فردی از گزند آفات و عاهات و فقر نفس و قلب ایمن خواهد بود و در مقابل بیماری‌های روانی، بالاخص بیماری خودخواهی و جاه‌طلبی، مصونیت خواهد داشت.
آیا افراد خودخواه و جاه‌طلب در صدد رفع نیاز مردم و سعادت اجتماع‌اند؟ آیا اقدامات چنین افرادی توأم با رضای حق است؟ هرگز چنین سعادتی نصیبشان نمی‌‌شود و آنان خود را برای اتحاد و اتفاق قلبی آماده نمی‌‌کنند. افرادی که می‌خواهند بین مسلمین تفرقه اندازند، سخت به بیماری خودخواهی و جاه‌طلبی مبتلا شده‌اند. ما باید خود را از این بیماری‌های خطرناک مصون بداریم و نگذاریم که روح و قلب ما به آن مبتلا گردد. بزرگان مدام هشدار می‌دهند که: ای مسلمانان در اتحاد و اتفاق و وحدت قلبی کوشا باشید، از خودخواهی و جاه‌طلبی و مقام‌پرستی دوری کنید؛ در این مقام است که ضامن سعادت ابدی شما خداست.
موفقیت ما مسلماً در اتحاد و اتفاق و وحدت قلبی است و بدون آن، موفقیت محال و ناممکن بوده و انتظارش بیهوده است. مردان الهی هرگز شیفته و فریفته مقامات دنیوی نمی‌شوند و تیره دلان، بی‌خبران و منافقین نمی‌توانند آنان را از مسیر حق منحرف سازند.
منافقین هرگز نمی‌توانند بر مردان الهی غالب شوند اگر چه دارای یاران کثیر باشند، امّا مردان الهی چه تنها باشند و چه دارای یاران یسیر، همیشه پیروزند. مردان الهی تابع هوی و هوس نمی‌شوند و از بی‌خبران تبعیت نمی‌‌کنند. پس بر مسلمانان است که از افراد جاه‌طلب و دنیاطلب طرفداری و پیروی نکنند و به تحریک ایشان از مردان الهی اجتناب ننمایند، بلکه باید با حفظ وحدت و اتحاد قلبی تا می‌توانند تفرقه‌اندازان را سرکوب کنند، و گرنه باید منتظر آفت عظیمی باشند که به طور ناگهانی فرود آید و خرمن سعادتشان را بسوزاند.
مردان الهی اتصالاً انسان‌ها را از جاه‌طلبی و تفرقه‌اندازی و عواقب سوء آن برحذر داشته، می‌فرمایند: ای انسان، از جاه‌طلبی و مقام‌طلبی و خودخواهی دل بردار و به سوی آمال غیرالهی خود، مشتاب. یقین بدان هرچه در تفرقه بکوشی و بر مراتب جاه‌طلبی و خودخواهی خود بیفزایی، این مرام جز خستگی و فرسودگی و شقاوت، ترا سودی نخواهد داد.
ای تشنه مقام، ای تشنه متاع دنیا، ای تشنه شهرت و ریاست، یقین بدان که حرارت و آتش تشنگی تو خاموش نشود و به کام خود نخواهی رسید.
ای آن که از جاده حق و حقیقت منحرف شده‌ای، از خواب غفلت بیدار شو، بخود آی و به عواقب وخیم آن بیندیش. تفکر کن و بدان که در این بی‌خبری گوهر گرانبهایی را گم کرده‌ای، درّ بی‌نظیری را از دست داده‌ای، از این خواب غفلت برخیز، بیا خود را برای تحصیل آن گوهرهای از دست رفته آماده کن.
ای انسان خودخواه و جاه طلب که از رضای حق، مُعرِض و در پی جلب رضای مردم کوشا هستی. هیچ می‌دانی که نتیجه این اعمال غیررحمانی و شیطانی تو چه خواهد بود؟ بدان که در این مقام برق هوی و هوس، بصیرت دیدگان ترا ضعیف گرداند که دیگر حقایق را نبینی و به شقاوت ابدی دچار گردی. مگر نمی‌دانی که حضرت مولای متقیان به خدای خویش عرض می‌‌کند که: الهی روا مدار در پیش مردم زیبا جلوه کنم، لکن در محرم خانه دل، زشت نمایم.
ای آنان که روزگاری در افزایش مراتب تقوی می‌کوشیدید و اتحاد و اتفاق و وحدت قلبی داشتید. روزگاری بود که متاع دنیا و شهرت و ریاست آن در نظر شما بسیار ناچیز جلوه می‌نمود، برای شما چه شد و آن اتحاد و اتفاق و وحدت و صفای قلبی شما کجا رفت؟! شما گوهرهای فروزان خویشتن را در وادی ظلمت گم کرده‌اید، امّا بدانید که به وسیله چراغ هدایت مردان الهی می‌توانید بار دیگر آن گوهرهای فروزان را به دست آورید، بیایید خود را برای تحصیل مجدد آنها آماده سازید.
ای برادران گرامی، مبادا به خواب غفلت فرو روید و به بیماری روانی خودخواهی و جاه‌طلبی و عدم تفکر مبتلا گردید. مبادا عشق دنیا را از دل ریشه‌کن نسازید و عشق خدا را در دل نپرورانید، که در این مقام آفتی عظیم فرود آید و به طور ناگهانی شما را به هلاکت رساند. مبادا توبه را به تأخیر اندازید، بیایید از بند خواسته‌های دنیوی خود بیرون آیید، زیرا راهی که در پیش است بسیار دور است، و باید مقر و معترف شویم که توشه ما اندک است.
به یاد آرید ایّامی را که اثری از آثار حب دنیا در دل شما نبود و به نور حب الهی، دل‌های شما منور بود. امّا امروز انصاف کنید و به دقت بنگرید که چسان تیرگی و خودخواهی و مقام‌طلبی، کانون دل شما را احاطه کرده است. بدانید که جاه‌طلبان را نه دیده بیناست که حقایق را مشاهده کنند، ونه دارای عقل سلیم‌اند که راه را از چاه بازشناسند.
یقیناً دلسوزی و تذکر مردان الهی صرفاً از روی علاقه و محبت الهی است، ولی این نگرانی توأم با نومیدی و یأس نیست. سوگند به خدا شما به سبب توبه می‌توانید به کمال موفقیت رسید. آری به شرط توبه، منادیان اعلی علیین آینده درخشانی را برای شما بشارت می‌دهند.
شما می‌توانید مرغ دل را به سبب توبه در فضای عالم لاهوتی به پرواز درآرید. بیایید همه از جاه‌طلبی و دنیاطلبی و خودخواهی اجتناب کنیم، از خدا توفیق مسئلت نماییم که ما را به این بیماری‌های روانی مبتلا نسازد. بیایید در اتحاد و اتفاق و وحدت قلبی بین مسلمین بکوشیم و نگذاریم که منافقین و دشمنان دین، زمزمه تفرقه بر گوش ما فروخوانند و سرمه بیگانه‌پرستی را در چشم ما درکشند.
بیاد آرید آن محکمه عدل الهی را، آن روز حساب را «یَوْمَ لا یَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ اِلّا مَنْ اَتَی اللهَ بِقَلْبٍ سَلیمٍ»: روزی که مال و منال و اولاد و متاع دنیا برای کسی سودی ندهد و تنها نجات‌بخش او قلب سلیم باشد.
از حضرت صادق(ع) سؤال کردند که قلب سلیم کدام است؟ آن بزرگوار فرمود «اَلسَّلیمُ الَّذی یَلْقی رَبَّهُ وَ لَیْسَ فیهِ اَحَدٌ سِواهُ»: قلب سلیم، قلبی است که خدای خویش را ملاقات نماید در حالی که غیراز خدا در آن دل چیزی نباشد.
بیایید از امور نفسانی بپرهیزیم که حضرت مولای متقیان فرمود «مَنْ غَلَبَ عَلَیْهِ غَضَبُهُ وَ شَهْوَتُهُ فَهُوَ فی حَیِّزِ الْبَهائِمِ»: کسی که قوه غضبیه و شهویه‌اش بر او غلبه کند، در جرگه حیوانات و بهایم محسوب می‌‌شود.
ای عهد شکننان! هیچ می‌‌دانید که شما دُرَر گرانبهایی را از دست داده‌اید که از جمله آنها گوهر گرانبهای نفس شماست! بیایید آن نفس گرانبهای گم شده خود را دریابید.
حضرت امیرالمؤمنین(ع) می‌‌فرماید «عَجِبْتُ لِمَنْ یُنْشِدُ ضالَّتَهُ وَ قَدْ اَضَلَّ نَفْسَهُ فَلا یَطْلُبُها»: تعجب می‌کنم وقتی چیزی از متاع دنیا را کسی گم کند، شب و روز در تلاش پیدا کردن آن است، امّا وقتی نفس خود را گم کرده، آن را جستجو نمی‌‌کند. و اینک شما را چه شده که در طلب آن گوهر گرانبها نیستید؟!
الهی از پیشگاه تو مسئلت این که به حق محبوبین درگاهت مقام معنوی آنان را که مورد تصدیق بزرگانند بالاتر ببر، تو خود شکر نعمت را بر ما تعلیم فرما که نتیجه کفران نعمت، معلوم است.
الهی ما را در مقام شک و تردید مگذار و آن را از دل ما بیرون کن. الهی اهل حق را در حد کمال به ما بشناسان و پس از شناختن آنان، توفیق عطا فرما که به کلام آنان عامل شویم، که کلامشان همان کلام حضرات اوصیاء بلکه کلام الهی است.
بار الها نعمی را که به ما کرامت فرموده‌ای کمال لیاقت را برای حفظ آنها نیز عطا فرما، و آن نعمی را که در اثر قصور و خطا از دست داده‌ایم، دوباره آنها را توأم با لیاقت کرامت فرما. الهی ما را ببخش و پس از عفو، از رحمت خود در دنیا و عقبی از هر نعمتی که محرومیم، آن را به ما کرامت فرما. الهی سایه بزرگان را از سرما کوتاه نفرما.
الهی این آرزویی است مشروع که ما هم در ردیف واصلین قرار گیریم. پس به مقربین درگاهت به خاطر اهل بیت عصمت علیهم‌السلام این توفیق را شامل حال ما بگردان که ما نیز در ردیف عارفان و واصلان قرار بگیریم.