مساجد ظاهری و باطنی 2008/03/01

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: کعبه جانان - جلد اول

مساجد ظاهری و باطنی

در شریعت الهی، مسجد حُرمت و قداستی خاص دارد و برای آن احکامی صادر شده از جمله در مورد اعتکاف، تطهیر، تعمیر و آبادانی آن، که هم مشمول ظواهر این اماکن مقدسه است و هم بواطن آنها.

در اخبار و احادیث آخرالزمان آمده که مساجدشان از حیث ظاهر و بنا آباد ولی از جهت هدایت و ارشاد ویران است. ویرانی مساجد به پدیدار شدن شکستگی در آن و یا کاسته شدن از استحکامش نیست. بسا مسجدی که ظاهراً مخروبه و ویران به نظر آید، ولی در حقیقت مسجدی آبادتر از آن نباشد، و بسا مسجدی که از حیث ظاهری آباد ولی در معنا ویران است.

تعمیر ظاهر مساجد از شرایط فرعی است نه اصلی. زیرا عمده آبادی و ویرانی باطنی است. آبادی و ویرانی ساختمان ظاهری آن زیاد مهم نیست و در معنا ‌این دو یکسانند، اگر تفاوتی هم باشد جزیی است. افرادی که در تعمیر مساجد خصوصاً از جهت باطنی تلاش نمایند، در پیشگاه الهی اجر و پاداش عظیمی دارند. بر عکس برای افرادی که در ویرانی مساجد می‌کوشند، کیفر دنیوی و اخروی است.

علاوه بر این مساجد، مساجد دیگری وجود دارند که همیشه آبادند ـ که اگر ویران باشند مسجد نیستند ـ و از دستبرد حوادث محفوظند. ‌اینها مساجدی هستند که اگر اِنس و جن متحد شوند، هرگز نمی‌توانند آن را ویران کنند. این مساجد در قلوب عارفان حق و به دستور حق و به نظر حق ‌ایجاد شده، همواره خالی از اهریمنان و اغیارند و برای آنها ویرانی ظاهری و باطنی نیست. ‌اینها تنها مساجدی هستند که نشیمنگاه حق‌تعالی است و محبوبین الهی را پیوسته بر آن نظر است. «لَمَسْجِدٌ اُسِّسَ عَلَی التَّقْویٰ مِنْ اَوَّلِ یَوْمٍ اَحَقُّ اَنْ تَقُومَ فیهِ:  مسجدی که از روز نخستین بر پایه تقوا بنا شده سزاوارتر است که در آن بایستی» و جایگاه اعتکاف مردان الهی «فیهِ رِجٰالٌ یُحِبُّونَ اَنْ یَتَطَهَّرُوا: در آنجا مردانی­ هستند که دوست دارند خود را پاک سازند».