ترسیم سرنوشت خود 2008/02/13

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: کعبه جانان - جلد اول

ترسیم سرنوشت خود

اسلام به تمام ابعاد جسمی و روحی، مادی و معنوی، فردی و اجتماعی انسان توجه عمیق دارد. نه تنها جانب هیچ یک را مهمل نگذاشته که توصیه بر پرورش آنها نموده است، حتی توصیه بر پرورش تن. پرورش تن به معنی حفظ صحّت آن و رعایت قواعد بهداشت، از واجبات دین اسلام به شمار می‌آید. حتی اگر از انجام ظاهر فرایض، ضررهایی به بدن برسد، آن فریضه از او ساقط است، مانند ساقط شدن وضو و غسل در صورت مضرّت آب بر بدن و تکلیف تیمّم بجای آن، یا تحریم فریضه مهم روزه در شرایط زیان رساندن به بدن!

اسلام هر اعتیاد مضر به بدن را تحریم فرموده است. پرورش تن به معنی نفس‌پروری و شهوت‌پرستی را نیز بدین علت محکوم کرده که علاوه بر ضدیّت آن با پرورش جسم و روح، بیماری‌های بسیاری بوجود می‌آورد. زیرا نفس‌پروری منجر به افراط‌کاری و آن هم منشأ اختلالات اساسی جَهازات بدنی است.

پرورش عقل و مبارزه با امور تضعیف‌کننده آن، پرورش اَبعادی همچون حس مالکیت بر نفس، حس عواطف اخلاقی، حس حقیقت‌جویی و علم‌طلبی و حس پرستش از ارکان تعالیم عالیه اسلام است. این پرورش هم آگاهانه است و هم آزادانه، انسان می‌تواند به وسیله اراده و عقل و ‌ایمان، آینده سعادت‌بخشی را برای خود فراهم کند.

ای انسان! تویی که به دست خود سرنوشت‌ آینده را تعیین می‌نمایی. گرچه سرنوشت انواع و اقسامی دارد، ولی خودسازی و معماری و مهندسی وجود تو در دست خود تو و به اختیار توست. در بین همه موجودات تنها تو هستی که قانون الهی قلم ترسیم چهره خویشتن را به دست خود او داده تا به دلخواه چهره خویش را ترسیم نماید.‌ اینک بنگر که چگونه چهره باطنی خود را ترسیم خواهی کرد!

ای انسان! با همه وجوه مشترک با سایر جانداران، ترا یک سلسله تفاوتها و امتیازاتی است بسیار عمیق و اصیل که هر کدام بُعد دیگری بر تو می‌بخشد، از جمله آنها جاذبه‌هایی است که ترا احاطه کرده‌اند. تو می‌توانی کیفیت قرار گرفتن تحت تأثیر این جاذبه‌ها را بدانی و آنها را انتخاب کنی، نیروهای جاذبه و دافعه در توست. مادام که مطالعه دقیقی در زمینه ادراک و کشف این جاذبه‌ها و دافعه‌ها و آثار و خواصشان و تشخیص مثبت و منفی آنها نکرده‌ای، نمی‌توانی خود را کشف کنی و بشناسی. این کشف و شناخت نه مربوط به نام خود و آباء و اجداد و اموری همانند آنها، که مربوط به روح الهی است، همان نیروهای عظیمی که در درون تو خفته است که اگر به مقام فعلیت درآیند، شایسته خلیفه‌اللهی هستی.

قرآن مجید که توصیه به خودشناسی و جهان‌شناسی می‌کند، کتاب مقدس خودسازی است نه فلسفه نظری که تنها به بحث و نظر بپردازد، بلکه هر چشم‌انداز آن برای گام برداشتن و عمل است. قرآن هر آنی با انسان سخن گفته یادآوری می‌نماید که‌ ای انسان! تو برگزیده و امانتدار خدایی و لذا رسالت و مسئولیّت داری. رسالت از ناحیه خدای تبارک و تعالی و مسئولیت در پیشگاه او، امّا در منطق فلاسفه مادّی که قدرت حاکم بر انسان را ناشی از زور و قدرت عوامل طبیعی و انسان­ها می‌دانند، مسئولیت و رسالت بی‌معناست، رسالت از ناحیه کدام فرد و مسئولیت در مقابل چه کسی؟!