کلام خدا 2010/11/07

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: مبدا و معاد

کلام خدا

از جمله صفات فعل باریتعالی تکلّم است. علما در این که کلام خدا قدیم است یا حادث، اختلاف کرده‌اند. گروهی گویند کلام خدا یعنی قرآن مجید، با تمام حروف و اِعراب و جزئیات، قدیم است، این عقیده باطل است. برخی گویند کلام خدا حادث است. اگر مقصود از کلام، قدرت بر ایجاد کلام است، قدیم است و اگر الفاظ و حروفِ مسموعه است، حادث می‌باشد.

فرقه‌ای کلام خدا را دو قسم می‌دانند: لفظی و نفسی، کلام لفظی را حادث دانند و کلام نفسی را قدیم. در اینجا باید دید مقصود آنان چیست. مثلاً در گفتن «زَیدٌ قائِمٌ» ابتدا تصور زید و قیام می‌شود، سپس نفس در مقام قیاس بر‏می‌آید، یعنی تخیل «زَیدٌ قائِمٌ» و بعد ‏آن را به مقام لفظ می‌آورد. اگر مقصود از کلام نفسی، همان تخیل است، خداوند متعال منزّه و مبرّاست از تخیل؛ و اگر مرادْ علم به معانی است در آن صورت، علم و کلام تفاوتی نخواهد داشت.