کیفیت ارتباط با ملائک 2010/04/01
بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی
کتاب: نبوت و امامت
کیفیت ارتباط با ملائک
ملائک مجرّدند، روحِ بشر نیز مجرّد است اما به علت محبوسیّت در کالبد جسمانی، بدون جمع شرایط نمی‌تواند مجرّدات را مشاهده نماید. مشاهده افرادِ غیر مجرّد نیز برای فرشتگان، در هر شرایطی ممکن نیست.
مشاهده مجرّدات برای انسان به دو وجه میسّر است: یا استیلای روح بر جسم به حدّ کمال رسیده، کالبد او حالت ملکوتیّت و لاهوتیّت به خود گیرد؛ در این حالت، او مقیّد به جسم نبوده از حیطه زمان و مکان وارسته گردیده است؛ و یا این که به مشیّت الهی، وجود غیر‌مادی مجرّدات، حالت مادّیت به خود گیرد و فرشته در قالب جسمانی فرود آید.
بنابراین، ارتباط حضرات انبیاء و اوصیاء و اولیاء با مقرّبین درگاه الهی به چند وجه است: یا ارتباط همراه با مشاهده ظاهریِ طرفین است که به دو شکلِ فوق‌الذکر امکان‌پذیر است؛ و یا ارتباط با ملائک، بدون مشاهده ظاهر است. در این وجه، بدون نیاز به جمع شرایط مذکور، به علت کمال سنخیّتِ معنوی، صحبت و کلام یکدیگر را بشنوند که در این صورت، شباهت به الهام و وحی دارد.
فرشته امین وحی، جبرائیل است و روح‌القُدُس گرچه به او خطاب می‌شود، اما در اصل، این مقام و منزلتی است معنوی برای آن فرشته بزرگوار. بنابراین، روح‌القدس ظاهراً در ردیف اسماء است و باطناً جزو صفات. هر صفت الهی، رتبه و مقامی است خدایی و لازمه نیل بدان، ریاضات و مجاهدات نفسانی است. علاوه بر جبرائیل، اکثر پیامبران الهی به این منزلت نائل آمده‌اند، خصوصاً انبیاء اولواالعزم که از این مقام هم فراتر رفته‌اند.
روح‌الامیـن نیـز صفت و منصبی الهی است ولی نه به درجـه و منزلت روح‌القـدس، صاحبان مرتبه روح قدسی، این مقام را نیز واجدند. هر نبی و رسول، مراتبی از روح‌القدس را داراست و به همان نسبت، مشمول خطاب جبرائیل است و مرتبه کمالی آن، در انبیاء اولواالعزم است. بنابراین، ارتباط جبرائیل با انبیاء و رُسل مسلّم، ولی کیفیّت ارتباطِ آنان با او مختلف است.
در نبی، ابلاغ محدود است و در رسول، ابلاغ غیر محدود. تعلیم خداوند تبارک و تعالی به نبی و رسول، هم در خواب است و هم در بیداری، هم با واسطه است و هم بدون واسطه. تفاوت نبی و رسول از این لحاظ، در کیفیت ادراک و مراتبِ ارتباطِ اوست با درگاه الهی. بنابراین، اعتقاد بر این که نبی، فرشته وحی را در خواب ادراک کند و رسول، در خواب و بیداری، به لحاظ حکم باطنیّه صادق نیست.
پینگ و دیدگاه ها هر دو بسته شده اند.