محو سلایق در مقام فناء 2009/11/11

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: کعبه جانان - جلد چهارم

یکی از موانعی که در طریق وحدت قلوب و افکار جلب توجه می‌کند، وجود خصوصیات فردی و سلایق شخصی و تفاوت در ادراکات و شناخت‌ها و برداشت‌ها است، که نمی‌گذارد راهروان راه الهی به وحدت رسند.
باید دانست که محبت و وحدت در مکتب ربوبی اصل است. البته وحدت بدون طی مراحل محبت حاصل نمی‌شود، جمعی که فاقد محبت باشد، افراد آن نمی‌توانند به وحدت نایل آیند. کمبود اعمال را عشق و محبت جبران می‌کند، اما کمبود عشق و محبت را اعمال نمی‌تواند جبران نماید. بالاترین مقام سوز و گداز عشق است، خصوصاً سوز و گداز در مقام اتصال که در شأن آن، خداوند متعال به فرشتگان می‌فرماید «اِنّی اَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ».
محبت وادار می‌کند که انسان حرکات معنوی و اعمال الهی دیگران را استقبال کند و به مقام تشویق و تمجید و تحسین برآید، تا تشویق او موجب افزایش مراتب حال معنوی آنان گردد. اهل معرفت وقتی در کسی امتیازات معنوی مشاهده می‌نمایند، علاوه بر استقبال از او، قلباً هم مسرور می‌شوند.
عارف واقعی به شکرانه برخورداری از امتیازات والای الهی از علم و عمل و صفات الهی در وجود خویش، برخود وظیفه می‌بیند که این خصوصیات را در طرف مقابل هم ایجاد و کمبودهای معنوی او را جبران نماید. چه الله تعالی هر نعمتی که به کسی عنایت فرموده، دوست دارد که آثار آن در او مشاهده شود. بزرگان فرموده‌اند خوشا به حال کسی که آثار نعم الهی در او نمایان گردد، چه علم و عمل باشد و چه تزکیه نفس و سایر اوصاف حمیده.
یک دستور کلی که می‌تواند عالم را اداره کند، این است که انسان هر چیزی را که مورد پسندش باشد برای دیگران نیز بپسندد و آنچه را به خود نمی‌پسندد، به دیگران هم نپسندد؛ این که اهل ایمان با هم برادرند یعنی آنان حقیقتاً در مقام وحدت هستند.
حق و باطل با کمی تفکر روشن است، به شرطی که منیت در فرد وجود نداشته باشد. باید خودی و منیّت از بین برود که بالاترین حجاب در مسیر وصال، خود انسان است. وقتی آن خود مجازی کنار رفت و انسان به خود حقیقی، یعنی به مقام نیستی رسید، در آن مقام، دیگر سلیقه نقشی ندارد.
سالکین الهی علاوه بر پرهیز از محرمات باید تفکر کنند که چگونه مراتب تزکیه خود را افزایش دهند تا وحدت در بین آنان تحقق یابد، نه این که از وحدت تنها نامی در میان باشد. اگر در جمعی و قومی وحدت حقیقتاً محقق گردد، توان گفت که آنان یک روح در چند قالب‌اند و این امر بدون رفع مانع خودی و منیّت امکان‌پذیر نیست.
وحدت ظاهر مهم نیست، اگر ظاهراً هزاران نفر دور هم جمع شوند فایده ندارد، وحدت باید قلبی و معنوی باشد. بدون ایجاد محبت الهی در بین افراد، وحدت تحقق نمی‌یابد، باید همه به همدیگر محبت و علاقه داشته باشند و خیر دیگری را مقدم برخود شمرده و ایثار کنند، در آن صورت وحدت حقیقی به وجود می‌آید. خدای تبارک و تعالی در بسیاری از آیات قرآن مجید ما را به اتحاد دعوت می‌نماید. چه رونق اسلام و برنامه‌های الهی در اتحاد قلوب مؤمنین است. این که پیشوایان عظام الهی فرموده‌اند که تفکر یک ساعت افضل است از عبادت ثقلین، این تفکر علی‌الخصوص باید در امر اتحاد صورت گیرد. بکوشیم مراتب اتحاد قلبی خود را به حد اعلی برسانیم.
شرط اتحاد حقیقی، وجود عقل و قلب سلیم است و آن نیز بدون عشق و محبت الهی حاصل نگردد. بنابراین سالکینی که خود را برای خدمت در راه خدا وقف و آماده نموده‌اند، باید مدام بر مراتب عشق و محبت خود بیفزایند تا به توفیق حق دارای عقل و قلب سلیم گردند. در این مقام است که به اتحاد و وحدت حقیقی نایل آیند.
نکته دیگر در این مقام، مشاورت با یاران خبیر و صادق است، این امر خداست که حتی حضرت رسول اکرم(ص) با مؤمنین در امور مشورت کنند. در مقام مشورت، یقیناً حاکم و فرمانده حقیقی ذات اقدس احدیت است و نتیجه مشورت الهی هرچه باشد، حکم خدایی است. لذا در جمع اهل ایمان در مشاورت، هرچه به قلب و نظر رسد باید اظهار شود که این لطف خدایی است.
یکی از مصادیق مشورت که زمینه وحدت قلوب را نیز بیشتر فراهم می‌نماید، مباحثه اهل ایمان با یکدیگر در زمینه حقایق است، که در ردیف عبادات و طاعات عظیمه به شمار می‌آید. امر است به بحث الهی زیرا بدون آن رونق اسلام و ترویج احکام و معارف الهیه امکان‌پذیر نیست . البته به آن شرط که بحث به رضای خدا و توأم با اخلاص انجام گیرد، که درآن صورت توفیق حق شامل شده و سرانجام حق را از باطل روشن می‌نماید.
واقعاً لحظاتی از عمر انسان که به توفیق خدا در حضور مردان الهی می‌گذرد، بالاترین عبادات است. اولیاء خدا نیز در موقع دعا وقتی نیاز خود را به درگاه خالق منان می‌برند، سالکینی را که محبوب درگاه حقند، واسطه و شفیع می‌گیرند. به برکت وجود برخی جوانان پاکدل در محافل تعلیم و تربیت الهی، حتی خداوند متعال نعم خود را نازل می‌کند و بلاها را از مردم آن شهر و دیار دور می‌گرداند.