تجلّی اعمال درسیمای انسان 2011/03/09
بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی
کتاب: مبدا و معاد
تجلّی اعمال در سیمای انسان
در عالم برزخ تمام صورت‌ها، صورت عمل به خود می‌گیرند و نتیجه اعمالِ انسان را منعکس می‌نمایند. سیما و صورت محبوسین، ماوراء عالم مادی بودهِ، بسیار زشت‌تر از سیمای دنیوی آنان است. اهل اَعراف و مُتَنعّمین گرچه صورتشان شبیه صورت دنیوی و عالم مادی آنان است، اما در آنجا هرگونه مرضِ جسمی و روحی و نقص عضو برطرف می‌شود.
زیبایی صورت متنعّمین، ماوراء زیبایی عالم مادی است. پیری، امراضِ جسمی و روحی به کلّی برطرف شده با صوَر زیبای عملْ آراسته هستند؛ به اندازه‌ای زیبا هستند که هرگونه وجاهتی تصوّر شود، هرگز قابل مقایسه با آن نیست. زیبایی صورت آنان، زیبایی عملشان است.
آری، علم و عمل، دو گوهر نورانی هستند و نفسْ بـه وسیله این دو گـوهر، نورانی می‌گردد.
بهره انسان هرچه از این دو گوهرِ فروزان بیشتر باشد، مراتب وزن انسانی او بالاتر است. آلام و لذّات اخروی انسان، به نسبت ادراکات یا عدم ادراکات اوست. ادراکات الهی در اصل نصیب کسانی است که از علم و عمل الهی بیشتر و بلکه در حدّ اعلا بهره‌مندند.
در نَشئَه دیگر، انسان به صورت علم و عملِ خویش برانگیخته می‌شود و بدنی را که با خود به نشئه دیگر می‌بَرد، بدنی است که خودِ او ساخته است. آن بدن را تخم‌هایی ساخته‌اند که در مزرع دل کاشته است چه، هر کسی زارع و مزرعه و بذرِ خویش است: «الدُّنیا مَزرَعَهُ الآخِرَهِ: دنیا کشتزار آخرت است».
هر عملی ظاهری و باطنی دارد، زیرا در اعمالْ قدرت خلاقیّه وجود دارد و هر عملی، اعم از این که خیر باشد یا شرّ، خالق صورت باطنی خود است. صورت باطنی اعمال چند قسم است که از جمله آنها، صورت ملکوتی و لاهوتی است، و پاداش و مجازات اخروی هر کس، همان تجسّم باطنِ اعمال اوست که ممکن است در سه مرحله بر او محیط و جلوه‌گر شوند: دنیوی، برزخی و اخروی.
حضرت علی علیهالسّلام می‌فرماید: آن قرینی که با تو دفن می‌شود و با تو در عالم برزخ و قیامت است، آن غایات و نهایات اعمال و افعال تو است. یعنی موت، جدایی از غیرِ خود است و همه انتساباتِ اعتباری انسان در موقع مرگ، از او جدا می‌گردد و همنشینان او از زشت و زیبا، غایات اعمال و افعال اوست. چنان که در اخبار و احادیث صحیح آمده که «در نَشئَه دیگر، اگر انسان از دوستان خدا باشد، کسی نزد او می‌آید که زیباترین و خوشبوترین و خوش‌جامه‌ترین افراد است و به او گوید، ترا بشارت باد به نسیم‌های جانفزای الهی، و گل‌های خوشبو و بهشت پر نعمت، مَقدَمت مبارک باد. ولیّ خدا می‌پرسد: تو کیستی؟ او در پاسخ گوید: من عمل نیکوی تو هستم که از دنیا به سوی بهشت آمده‌ام. و اگر آن شخص از دشمنان خدا باشد، کسی به نزد او آید که زشت‌ترین و بدبوترین و بدلباس‌ترین خَلق است و به او گوید: ترا به ورود به دوزخ و عذاب الهی خبر دهم! از او پرسد: تو کیستی؟ پاسخ دهد که من عمل و کردار زشت تو هستم».
آری باطن اعمال انسان همواره قرین اوست و لذا توان گفت که ریشه اشجار سعادت در نفس انسان غَرس شده است. این است که حضرت علی(ع) می‌فرماید: وزنِ انسانی خود را با علم و عمل بالا ببرید و بدانید که با دنیا، آخرت است. یعنی هم اکنون بهشت و جهنم موجود است نه این که آخرت بعد از دنیا باشد تا در طول زمانی آن قرار گیرد.
مردان الهی آنانند کـه قبل از روز حساب، هر روز بـه محاسبه وزنِ انسانی خـود می‌پردازند، زیرا آنان این تعلیم الهی را خوب فرا گرفته‌اند که: «وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ: روز قیامت، وزنْ حقّ است» و موزون، اعمال انسان‌هاست.
پینگ و دیدگاه ها هر دو بسته شده اند.