تشبیه 2010/12/07

بیان شده توسط استاد علی الله وردیخانی

کتاب: مبدا و معاد

تشبیه

حق‏تعالی شبیه مخلوقات خود نیست، به جهت آن که هر صانعی مغایر با مصنوع خود بوده و شبیه آن نمی‌باشد. به عبارت دیگر، علت و معلول، محال است که از یک نوع باشند، زیرا علتِ موجِده اشدّ است از وجودِ معلولِ مجعوله، و تفاوت با شدت و ضعف در وجودات، مستلزم اختلاف در ماهیات آنهاست؛ و نیز مُصَوِّر صُوَر، محال است که خود صورتی باشد از نوع آن صُوَر.

صانع این همه صنایع محکم، با این نظام عجیب و نَسَقِ غریب که عقول در آنها حیرانند، واجب است در کمالْ به مرتبه‌ای باشد که مافوق غایت آن متصوَّر نباشد، و واجب است همه کمالات او بِالفعل شود وگرنه لازم آید که ذاتی نبوده و مستلزم ترکیب از دو جهتِ قوّه و فعل باشد و این نقص است و «تَعالَی اللهُ عَمّا یُشرِکُونَ: خدا برتر است از آنچه با وی شریک می‏سازند».